Hofjeswandeling Groningen

Ontdek de unieke charme en rijke geschiedenis van Groningen met deze wandeling door het stadscentrum. De route richt zich op historische gasthuizen (ook wel hofjes genoemd) en diverse monumentale gebouwen en culturele bezienswaardigheden. Voor gemak wordt parkeren aangeraden in de Boterdiepgarage.

De Route van de Hofjeswandeling 🗺️

De Rondwandeling van Hofje naar Hofje is in totaal 7,66 km en eenvoudig te lopen! De route passeert een groot aantal bekende en minder bekende historische locaties, waarbij rustige hofjes, opvallende architectuur, parken en culturele hotspots gecombineerd worden. Het geeft een breed beeld van de sociale geschiedenis en stedelijke ontwikkeling van Groningen.

 

Gasthuizen op de Route

Deze wandeling belicht 15 historische gasthuizen. Elk is een klein wooncomplex rond een gezamenlijke tuin, vaak met eeuwenoude geschiedenis:

• Juffer Tette Alberdagasthuis
• Middengasthuis (Kleine Rozenstraat)
• Middengasthuis (Grote Leliestraat)
• Gerarda Gockingahuis
• Jacob en Anna Gasthuis
• Zeyls Gasthuis
• Aduarder Gasthuis
• Pelstergasthuis
• Sint-Anthony Gasthuis
• Pepergasthuis (St-Geertruidsgasthuis)
• Aafyn Wilsoor Gasthuis
• Anna Varwers Gasthuis
• Sint Martinus Gasthuis
• Pieternella Gasthuis

Andere Historische en Culturele Locaties

Naast de hofjes omvat de wandeling diverse andere bezienswaardigheden en openbare ruimtes:

• Historische gebouwen: Het Gotische Huis en het Canterhuis, Het Kasteel, de Westelijke Bewaarschool, De Sleutel (een historisch café) en het Prinsenhof.
• Kerkelijke en religieuze locaties: Der Aa-kerk, St-Jozefkathedraal, de Synagoge en de Nieuwe Kerk.
• Musea en podia: het Noordelijk Scheepvaartmuseum en DOT (het voormalige Infoversum-dome) — nu een restaurant, evenementenlocatie en stadsstrand.
• Openbare ruimtes: Martinikerkhof, de Prinsentuin en het Noorderplantsoen.

De Geschiedenis van de Groningse Gasthuizen

De term gasthuis in Groningen is nauw verwant aan het concept van een hofje elders in Nederland. Hun geschiedenis beslaat vele eeuwen:

• Middeleeuwse oorsprong: In de Middeleeuwen werden gasthuizen opgericht als liefdadige opvang voor zieken (inclusief pestslachtoffers), armen en pelgrims. Het Pelstergasthuis is een van de oudste en lag oorspronkelijk aan de rand van de stad als toevluchtsoord voor pelgrims.
• Overgang naar ouderenzorg: Vanaf circa de 17e eeuw werden veel gasthuizen geleidelijk woningen voor ouderen. Vroege stichtingen werden vaak door de kerk beheerd; latere voorbeelden door rijke burgers opgericht.
• Achteruitgang en restauratie: Met moderne bejaardentehuizen raakten veel gasthuizen in verval. Een groot restauratieprogramma in de jaren 80 redde veel van deze gebouwen; tegenwoordig zijn veel beschermd als rijksmonument.

Praktische Tips

• Parkeren: Boterdiepgarage is een handig startpunt voor de wandeling.
• Respecteer bewoners: de hofjes zijn privéwoningen — houd het rustig en blijf op de paden.
• Openingstijden: de meeste hofjes zijn vrij toegankelijk tussen ongeveer 09:00 en 18:00, maar check altijd de borden bij de ingangen.
• Fotografie: beste licht in de ochtend of late namiddag; vermijd het fotograferen van bewoners door ramen.
• Bereikbaarheid: grotendeels vlak, maar verwacht klinkers en af en toe een trapje.

Conclusie

De hofjeswandeling is een authentieke manier om Groningen te ervaren. Van middeleeuwse stichtingen tot 19e-eeuwse liefdadige woningen en moderne culturele plekken zoals DOT, de route biedt een mix van rustige tuinen, historische architectuur en groene openbare ruimtes. Of je nu een paar hofjes of alle vijftien bezoekt, je stapt in verschillende kleine werelden midden in het levendige centrum van Groningen.