De Stadsschouwburg aan de Turfsingel 86 in de stad Groningen is het belangrijkste theater in de Nederlandse provincie Groningen.

Kunstenaars uit binnen- en buitenland voelen zich er thuis, mede doordat het publiek zo dicht bij het podium zit.

Het gebouw is sinds 1994 een nationaal monument.
 

De ingang is gezellig en bij aanvang van elke voorstelling wordt er volop gepraat voor het gebouw en in de lobby met garderobe.

Er zijn trappen aan zowel de linker- als rechterkant om naar de bar te gaan voor een kopje koffie of een glas wijn. Na premières mengen de artiesten zich tussen hun bezoekers voor een drankje in de bar in de kelder. Gezellig met veel nissen en een goede bar!

Doordeweeks en in het weekend is er theater, muziek, cabaret, musicals en moderne dans te zien. Tickets zijn te koop bij Spot Groningen. Dit is een website die kaartjes verkoopt voor Stadsschouwburg Groningen en voor Oosterpoort Groningen.

Hoe het allemaal begon met de architecten enkele jaren geleden....

De ontwerp

In 1874 publiceerden de architecten Van Gendt en Vogel voor de tweede keer in De Opmerker over het Groningse theaterontwerp. Het ontwerp was gebaseerd op een eerder ontwerp van deze heren voor een theater in Arnhem uit 1863.

Zoals de meeste negentiende-eeuwse voorbeelden, was het een theater in de vorm van een doos, met een begane grond en hoefijzervormige balkons met boxen gericht op het podium.

Bezuinigingen

De toneelopening werd benadrukt door een rijk versierd frame en werd geflankeerd door boxen met kleine balkons die in dat frame waren opgenomen. Om hoge kosten te besparen, werd de Stadsschouwburg bijna volledig traditioneel gebouwd, met baksteen en hout en slechts zeer beperkt gebruik van 'moderne' materialen zoals gietijzer, staal en beton. Er werden ook aanzienlijke bezuinigingen doorgevoerd op brandwerendheid, ondanks talrijke branden in theaters in Europa vlak voor de bouw in Groningen.

Kosten

Gedurende de hele voorbereiding op de bouw werd er geruzied over te hoge kosten en werden er aanzienlijke bezuinigingen doorgevoerd in het ontwerp. Onder andere een verhoogde podiumtoren, de installatie van elektriciteit en andere moderne faciliteiten werden weggelaten. Verder ontbraken veel noodzakelijke service- en opslagruimtes. Na de voltooiing van het theater moest het gebouw al snel allerlei aanpassingen en uitbreidingen ondergaan om het bruikbaar te maken en te houden. Het gebouw kon feestelijk in gebruik worden genomen op 8 oktober 1883. De Stadsschouwburg veroverde al snel een vaste plaats in het culturele nachtleven van Groningen.

Verbeteringen

In de loop der tijd vonden er voortdurende uitbreidingen en 'verbeteringen' plaats in de Stadsschouwburg. In 1888-1889 werden decors opslagruimtes toegevoegd (het latere Kruithuis). Verwarming en ventilatie werden geïnstalleerd in 1891. Kantoren werden toegevoegd in 1905.

Tussen 1924 en 1928 werd er veel onderhoud uitgevoerd aan het interieur: vooral de schilderijen, het behang van de foyer en het stofferen werden aangepakt. Dit werd gevolgd door de crisis en de bezetting door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Direct na de oorlog ontstond er discussie over een mogelijke nieuw theater en concertzaal op de Grote Markt. Deze nieuwbouw werd echter niet gerealiseerd vanwege de belangen van Monumentenzorg en de hoge bouwkosten.

Tussen 1950 en 1956 werd de voorkant van de Stadsschouwburg geleidelijk gemoderniseerd en uitgebreid met een nieuwe ingang, kassa en loft, nieuw meubilair, de bouw van kantoren, een nieuw zitplan voor de theaterzaal inclusief architectonische aanpassingen en vele andere aanpassingen.

Noord Nederlands Toneel

In de jaren zeventig leek het monumentale gebouw bijna voorbij. Het werd veroordeeld en gesloten in 1976, waarna sloop dreigde. Velen wilden een nieuw, groter Stadstheater, maar daar was geen politieke steun voor. Tijdens de sluiting werd er veel schade aangericht aan de romp door lekkages. Juist in deze tijd kreeg Groningen zijn eerste professionele theatergezelschap: vanaf 1981 De Voorziening, voortgezet in 1991 als het Noord Nederlands Toneel.